Juist het breken en delen van het brood, ons zo vertrouwd in het gezin, heeft Jezus benut om zijn verbondenheid met zijn leerlingen te duiden, die laatste avond van zijn leven. Maar eveneens als blijvend teken van Zijn aanwezigheid, telkens als gelovigen samenkomen in Zijn Naam.
Tijdens deze zomerse zondagen wordt in de eucharistie veel over het teken van het brood gesproken. Om te beginnen beluisteren wij op 25 juli het verhaal van de broodvermenigvuldiging. Op 1 augustus en de volgende zondagen gaat het niet enkel om het brood als voedsel, maar om het spirituele voedsel dat Jezus ons schenken wil. Jezus zélf wil Brood zijn, voedsel ten leven voor ons allen. Met de uitnodiging om Zijn lichaam en Zijn Bloed, Zijn Leven als voedsel te nuttigen. Die taal stoot velen van Zijn toehoorders tegen de borst. Wanneer Hij hen vraagt om in Zijn leven te delen en hun leven te geven als voedsel voor anderen, haken zij af.
Bij het verhaal van de broodvermenigvuldiging kunnen wij ons blind staren op het wonderverhaal en ons vele vragen stellen. Is het een mirakel tegen de natuurwetten? Of, wil dat evangelieverhaal ons iets vertellen over de werkelijke betekenis van de eucharistie en over onze levenswijze? Ongetwijfeld heeft Jezus het teken van het breken van het brood in kleine en grote groep geregeld gesteld. Ook de laatste avond van Zijn leven. In het verhaal van de broodvermenigvuldiging lezen we dat een massa mensen naar Jezus toekwamen. Zij hadden honger. ‘Stuur ze weg’ zeiden zijn leerlingen. ‘Laat ze gaan zitten’ zegt Jezus en ‘Geeft gij hun maar voedsel’. Een eenvoudige jongen geeft hier het voorbeeld. Hij gaat met enkele vissen en broden naar Jezus toe. Jezus spreekt een zegen uit. Over wie of wat? Over de broden of over de jongen? Wil Hij in Zijn zegenbede niet zeggen: die jongen is een ‘zegen’? Een voorbeeld om zelf eveneens een zegen te zijn voor elkaar. Jezus spreekt een dankgebed uit en nodigt allen uit om zoals die jongen te delen en wonder boven wonder: zij hadden nog overschot. Het verhaal doet ons denken aan de woorden van de eucharistie: Hij sprak een dankgebed uit. Dankbaar om zoveel goede dingen. Dankbaarheid is een houding die wij westerse mensen meestal vergeten. Wij vinden het zo vanzelfsprekend dat alles er is wat wij wensen. Het is ons recht zeggen we. Terwijl een houding van danken ons ook doet denken aan allen die voor dat alles hebben gezorgd. Hij brak het brood. Alles begon in het verhaal met vijf gerstebroden. Een riskante onderneming met anderen delen! Wij, moderne mensen willen eerder munt slaan uit wat wij bezitten. De jongeling uit het evangelie geeft een aanzet om samen te bouwen aan een wereld gebaseerd op broederlijk delen. Een nieuwe wereldeconomie waar wij zorgen voor elkaar. Jezus gaf de opdracht om de overschotten te verzamelen. Want niets mag verloren gaan. Een opdracht tegen een ‘cultuur van verspilling’. ‘Consuminderen’ noemen we dat. Want onze grondstoffen zijn niet eindeloos en wij mogen moeder aarde niet eindeloos uitputten, maar zorgzaam beheren en denken dat er ook na ons generaties mensen komen die uitzien naar een menswaardig bestaan en een mooie aarde. Paus Franciscus spreekt over onze zorg voor ons ‘gemeenschappelijk huis’. Zou dat niet het grootste wonder zijn, indien wij allen zoals die eenvoudige jongen bereid zouden zijn om te delen? Want er is genoeg voor allen!
In de volgende evangelielezingen wil Jezus dieper ingaan op het hongergevoel van mensen. Er is ook een sterke honger naar spiritueel voedsel. Jezus wil mensen méér schenken dan brood alleen. Hij wil Zijn eigen Leven, Zijn Lichaam en Bloed, schenken aan de mensen. Hij wil Bron van leven zijn. Wie het Brood van Jezus eet zal eeuwig leven. Daarbij worden wij uitgenodigd om zelf brood en bron van leven te zijn, om Zijn Liefde aan anderen door te geven. Toen velen dat hoorden haakten ze af. Ons geloof is niet enkel een mooie visie, maar tevens een levenswijze: breken en delen. Onze paus verkondigt bij alle reizen, dat voedsel en water, een menswaardig bestaan, een recht zijn voor iedereen! Hij keert zich tegen de politiek waar het alleen maar draait om geld in het voordeel van een kleine groep aardbewoners en zoveel ellende en onrecht voor een grote massa mensen. Een andere kijk op de gang van zaken in deze wereld is meer dan noodzakelijk!
Het brood waar Jezus het over heeft is de Blijde Boodschap van God. Deze brengt ons een andere kijk op het leven. Jezus nodigt ons uit het zwaartepunt van ons leven niet te leggen in ons hoofd maar in ons hart … gewoon liefhebben in plaats van rekenen. In de communie mogen wij dat wonderverhaal herbeleven. Ook hier gaat het niet om een stukje brood maar om de persoon van Jezus die ons wil optrekken naar Zijn manier van leven.
Pastoor Paul
