Nieuw dekenaat
Op 2 oktober 2016 nam deken Paul De Baere afscheid van Dendermonde. Op 22 oktober van dat jaar werd de nieuwe dekenale ploeg met deken Jo Mattheys geïnstalleerd. Vanaf woensdag 17 januari 2017 nam deken Jo initiatief om een nieuw kerkenbeleidsplan uit te werken. In eerste instantie werkte een groep de grondslagen van een pastoraal beleidsplan uit. Eind maart 2017 was er dan een verfijnde versie van het pastoraal beleidsplan klaar en een aanzet tot kerkenbeleidsplan. Het toenmalige Centraal Kerk Bestuur (CKB) presenteerde deze versie aan het College van Burgemeester en Schepenen. Op 9 mei werden alle teksten en procedure gefinaliseerd. Het kerkenbeleidsplan werd finaal goedgekeurd door de bisschop op 31 mei en door de gemeenteraad op 21 juni 2017.
Nieuwe parochie
“De ‘nieuwe parochie’ maakt deel uit van een project dat de bisschop en zijn raad voor héél het bisdom heeft uitgewerkt. Dat alles is al vele jaren bezig, zelfs al van in de jaren ’90 van de vorige eeuw! De bisschop wil dat de toekomst van de Kerk verzekerd wordt maar ziet ook wel dat niet overal alles behouden kan blijven. Niet elke huidige parochie kan op zichzelf blijven bestaan en in alles voorzien. Daarom wordt er een nieuwe parochie gevormd. De keuze voor deze weg van vernieuwing is dus voor heel het bisdom gemaakt. Men werkt er dan ook overal aan!” (Kerk&Leven, 2017, nr. 16) Verder in ‘ons parochieblad’ lezen we: “De parochie en het dorp vallen al lang niet meer samen. Heel wat inwoners hebben nog weinig of zelfs niets meer met de kerk te maken…De hele context waarin het christelijk geloof beleefd wordt is grondig veranderd. De oude invullingen en modellen doen het niet meer. Je kan op een nieuwe situatie niet antwoorden met het behouden of versterken van de bestaande of vroegere situatie. Nieuwe vragen en uitdagingen vragen een weloverwogen nieuwe aanpak. Als ieder daarin zomaar zijn eigen weg gaat, dan lukt het niet. Er moet een gezamenlijke richting zijn om echt vooruit te geraken. Het is dus een positief project omwille van de toekomst!”
Kerkenbeleidsplan
“De eerste vraag die gesteld wordt, heeft met het diocesaan toekomstproject te maken: hoeveel kerken hebben we in de toekomst per gemeente nog nodig voor de eredienst in de nieuwe parochie? Het pastoraal project wil christenen van meerdere geloofsgemeenschappen samenbrengen om te vieren. De huidige toestand bewerkt teveel versnippering, verspilling van krachten, engagementen, (overheids)geld, enz. Er moeten dus keuzes gemaakt worden.” Gaat het dan enkel over het sluiten van kerken? “Een gesloten kerk dient tot niets en dat kan niet de bedoeling zijn. Het is net de bedoeling de kerken te ‘ontsluiten’. Voor een aantal kerken zal dat ruimer dan hun huidige functie en gebruik gaan. Momenteel is dat grotendeels ‘de liturgie’. Dat wordt dus verruimd. Er kan ook een heel andere invulling gebeuren. Maar, het doel is de kerk een zinvolle rol te laten spelen in het leven van de plaatselijke gemeenschap. Die gemeenschap is ruimer dan alleen de geloofsgemeenschap. Bovendien is dat echt een project dat veel tijd zal vragen en dus geleidelijk aan zal gebeuren.”
En hoe verder?
In Kerk&Leven van de week nadien vinden we nog interessante informatie: “Het voorstel/plan is gespreid over een periode van 20 jaar en omvat drie periodes. In een eerste fase (2018 – 2019) hebben we overleg en beslissen we over het uitdoofscenario voor een kerk, op zoek naar mogelijke herbestemming. In de evaluatiefase (2020 – 2022) evolueren gelegenheidskerken van wekelijkse zondagsdienst naar maandelijks of minder en zoeken we naar nevenbestemmingen. In de definitieve fase vanaf 2023 blijven er 1 dekenale en maximaal 5 parochiekerken, maar daarnaast blijven gelegenheidskerken bestaan mede in functie van een zinvolle nevenbestemming.
1. Onze-Lieve-Vrouw, Dendermonde, dekenale kerk, hoofdkerk nieuwe parochie
2. Sint-Jozef Arbeider, Keur, uitdoofscenario overwegen
3. Sint-Ursmarus, Baasrode, parochiekerk
4. O.-L.-Vrouw Briel, Baasrode, uitdoofscenario overwegen
5. Sint-Gertrudis, Vlassenbroek, gelegenheidskerk met nevenbestemming
6. Sint-Egidius-Buiten Sint-Gillis, parochiekerk
7. Sint-Lutgardis, Lutterzele, uitdoofscenario overwegen
8. O.-L.-Vrouw Zwijveke, Boonwijk, uitdoofscenario overwegen
9. Sint-Apollonia, Appels, parochiekerk
10. Sint-Margaretha, Grembergen, parochiekerk
11. Sint-Egidius-Binnen, (intra muros), parochiekerk
12. O.-L.-Vrouw Hemelvaart, Oudegem, gelegenheidskerk met nevenbestemming
13. O.-L.-Vrouw 7 Weeën, Schoonaarde, gelegenheidskerk met nevenbestemming
14. Sint-Aldegonde, Mespelare, gelegenheidskerk met nevenbestemming.
We benadrukken nogmaals dat dit een dynamisch plan is, dat wil twee dingen zeggen. Ten eerste dat het geleidelijk aan gerealiseerd wordt. Niet alles zal dus in één keer gebeuren. We nemen onze tijd!
Ten tweede dat het plan op termijn voor wijzigingen vatbaar is. We kunnen nu niet zien hoe het er over 10 of 20 jaar zal aan toegaan. Er zijn veiligheden ingeschakeld zodat wij als geloofsgemeenschap op de meeste kerken een beroep kunnen blijven doen voor vieringen en activiteiten.”
Vanaf begin dit jaar zal het CKB ‘de ronde van de kerkfabrieken’ doen om een gedachtewisseling te hebben over de toekomst van de verschillende kerken. Tevens is er een werkgroep opgericht met CKB, stad, Parcum, VVSG, Dijk92 en IOED. Hier wordt nagedacht over mogelijkheden van kerkgebouwen. Tenslotte zal er eind januari ook een pastoraal beraad doorgaan om ook het pastorale plan tegen het licht te houden. Dat alles moet leiden tot een nieuw, geactualiseerd, realistisch en vooral gedragen kerkenbeleidsplan 2025-2032. Moge de Heilige Geest iedereen voldoende inspiratie en oplossingsgerichtheid bezorgen.
Luc De Donder
Voorzitter Centraal Kerkbestuur (CKB)
