Een eeuwenoude traditie
Paaseieren verstoppen vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in het lentefeest van de Germanen, voor ze gekerstend werden. Maar ook na haar bekering tot het christendom bleef de bevolking trouw aan haar rituelen en feesten. Sommige gebruiken werden opgenomen in de christelijke traditie. Germanen waren voor hun levensonderhoud afhankelijk van de landbouw. In het voorjaar vermengden boeren eierschalen door de bodem, om de grond te voeden en de groei van de gewassen te bevorderen. Daarnaast werden ook eieren beschilderd en versierd met allerhande levens- en beschermingstekens, om ze vervolgens te begraven. Het ei werd gezien als het symbool van nieuw leven. Men geloofde dat het ingraven van een ei in de grond een garantie was voor de vruchtbaarheid van het veld en een goede oogst. Met het zoeken naar die verstopte eieren wilde men de levenskracht van de lente opwekken.
Pesach en Pasen
Het christelijke Pasen is verwant met het Hebreeuwse Pesach, het paasfeest waarop de joden elk jaar de uittocht uit Egypte herdenken. Door de kruisdood van Jezus krijgt Pasen voor de vroege christenen een andere invulling: zij vieren de opstanding van Jezus uit de dood. Op het concilie van Nicea in 325 na Chr. werden de data van Pasen en Pesach voorgoed van elkaar losgekoppeld. Voortaan wordt Pasen op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente gevierd. Het is het belangrijkste liturgische feest, ook al wordt Kerstmis uitbundiger gevierd. Vanaf de achtste eeuw werden de mensen opgeroepen om te vasten: boete doen en sober leven in de aanloop naar Pasen. De kerkleiders verboden om vlees en zuivelproducten van warmbloedige dieren te eten. Door dat verbod spaarde iedereen zijn eitjes tot op de feestdag. Ze werden hard gekookt om langer houdbaar te blijven. Om te weten hoe oud de gekookte eieren waren, werden ze in verschillende kleuren geschilderd. Met Pasen waren grote hoeveelheden beschikbaar voor snelle consumptie. Beschilderde eieren werden in groene takken gehangen om extra te vieren dat iedereen op Pasen terug eieren mocht smullen.
Paaseieren rapen
In de loop der jaren raakte het eierenrapen verweven met de christelijke paasviering. Daarbij werd handig ingespeeld op de kerkelijke gebruiken rond Pasen. Tussen Witte Donderdag, de dag waarop Jezus met zijn apostelen het Laatste Avondmaal nemen en paaszondag, de dag waarop Jezus verrijst, luiden de kerkklokken niet. Het verhaal gaat dat ze op dat moment allemaal naar Rome vertrekken, om er een lading paaseieren op te halen. Op paaszaterdag keren de klokken terug en lossen hun eieren boven huizen en tuinen. De paasklokken hebben een concurrent aan de paashaas, die eveneens de ronde doet om kinderen van paaseieren te voorzien. In 1690 verscheen het eerste verhaal over een haas met een mand eieren op zijn rug. Dit dier staat vanwege zijn vruchtbaarheid symbool voor het begin van de lente. Aan het eieren rapen kwamen lange tijd alleen kippeneieren te pas. Chocolade eieren doken voor het eerst op in Frankrijk in de 18de eeuw. Aanvankelijk waren het uitgeblazen kippeneieren gevuld met chocolade. Daarna volgden de volle chocolade eieren en uiteindelijk werden het holle eieren die nu nog steeds populair zijn.
Een geschenk uit de hemel
Heel wat organisaties zetten zich in voor kinderen in bijzondere jeugdzorg en kansarme gezinnen. Ieder jaar ontvangen ze van talloze weldoeners een voorraad chocolade eieren. Ze worden met open armen ontvangen omdat Pasen een feest moet zijn voor elk kind. Vrijwilligers stoppen heel wat tijd in het verdelen en verpakken van de eieren. De paaseieren komen niet uit de lucht gevallen, maar voor deze kinderen zijn ze een geschenk uit de hemel! Niets is mooier dan stralende kinderogen bij het zien van al die lekkernijen. Ook in coronatijd hebben de paasklokken - coronaproof - eieren gebracht die menig kinderhart sneller deden slaan. Dat we niet met zekerheid de oorsprong van het paasei kennen, daar liggen kinderen niet wakker van. Eieren of niet, elk jaar krijgen we met Pasen de boodschap mee dat de liefde alles overwint. Hoopvol toch?!
Agnes De Mulder
